Systemy smarowania

Jednoliniowe układy centralnego smarowania są zasilane przy pomocy pompy wysokociśnieniowej.

Ta podaje środek smarny do układu poprzez zawór główny.

Wzrost ciśnienia w przewodzie głównym powoduje przesunięcie tłoczków w poszczególnych dozownikach i wtłoczenie ściśle określonej porcji smaru lub oleju do punktu smarowego.  

Po osiągnięciu odpowiedniego ciśnienia w układzie pompa wyłącza się i następuje przełączenie zaworu głównego.

Umożliwia to odprężenie dozowników oraz przewodów. Rozpoczyna się odliczanie czasu przerwy. Do każdego układu należy przewidzieć szafę kontrolną, która będzie sterowała pracą pompy.

W szafie nastawia się czas przerwy pomiędzy kolejnymi cyklami oraz ciśnienie przełączenia zaworu głównego.

Dwuprzewodowe systemy centralnego smarowania są zasilane przy pomocy pompy wysokociśnieniowej, która połączona jest z rozdzielaczem głównym za pomocą stałego przewodu ciśnieniowego i stałego przewodu odprężającego.

Do rozdzielacza głównego przyłączone są dwa równoległe przewody główne rozprowadzające smar w układzie. 

Na odgałęzieniach przewodów głównych zamocowane są rozdzielcze dozujące smar do poszczególnych punktów smarowania.  Podczas pracy pompy środek smarny podawany jest przez stały przewód ciśnieniowy do rozdzielacza głównego i dalej do jednego z przewodów głównych.

Drugi przewód główny w tym czasie pełni rolę przewodu odprężającego i jest połączony przez rozdzielacz ze zbiornikiem smaru stałym przewodem odprężającym. 

Pompa tłocząc środek smarny powoduje wzrost ciśnienia w tym przewodzie głównym, który aktualnie jest przewodem ciśnieniowym. W miarę wzrostu ciśnienia uruchamiane są kolejne rozdzielacze i podają porcje smaru do punktów smarowania.

Gdy już wszystkie rozdzielacze wykonają swoją pracę dalsze tłoczenie smaru przez pompę powoduje dalszy wzrost ciśnienia, co z kolei powoduje przełączenie rozdzielacza głównego. Wtedy kończy się pierwsza połowa cyklu pracy.

Środek smarny został dostarczony do połowy punktów smarowania. Rozpoczyna się czas przerwy. Po jego upływie przewód główny, który był przewodem ciśnieniowym na skutek przełączenia rozdzielacza głównego staje się przewodem odprężającym a przewód odprężający przewodem ciśnieniowym.

Podczas drugiej połowy cyklu druga połowa punktów smarowania otrzyma porcje smaru.

Zwykle wykorzystuje się je do smarowania dużych maszyn roboczych (ładowarki, koparki, maszyny rolnicze, górnicze, budowlane).

Zamontowana centralnie wysokociśnieniowa pompa wieloprzewodowa zasila punkty smarowania.

Pompa może być napędzana ręcznie (za pomocą dźwigni), mechanicznie (wolny wał napędowy) lub silnikiem elektrycznym (12, 24 VDC lub 110, 230, 380/420, 500 VAC).

Małe układy zasila się pompami z trzema wyjściami zasilanymi napięciem 12 lub 24 VDC, lub 110-220 VAC.

Silnik pompy napędza mechanizm mimośrodowy, który oddziałuje na tłoki tłoczące smar poprzez zawory zwrotne do poszczególnych linii smarowych.

Wszystkie punkty smarne są zasilane z pompy przez przewody, bez potrzeby stosowania rozdzielaczy.

Dawka środka smarnego dla każdego punktu smarowego jest podawana bezpośrednio z pompy.

Wadą tego typu układu jest brak  możliwości monitorowania ilości  dostarczanego środka smarnego do poszczególnych punktów. Dlatego coraz częściej układy wieloliniowe rozbudowuje się o układy progresywne i układ pracuje wtedy jako wieloliniowo-progresywny.

Najczęściej wykorzystuje się je do smarowanie maszyn do obróbki plastycznej metali, przenośników ślimakowych, taśmowych i innych oraz maszyn o niewielkiej liczbie punktów smarowania takich jak prasy, młyny, kruszarki.

Układy te znajdują też zastosowanie przy smarowaniu sekcji dużych maszyn w przemyśle wydobywczym i hutniczym.

Pompa olejowa (zwykle zębata) tłoczy olej ze zbiornika oleju główną magistralą olejową do wymiennika ciepła, w którym olej jest chłodzony bądź podgrzewany.

Dalej olej jest filtrowany i płynie przewodami olejowymi do punktów smarowania.

Poprzez kryzy regulacyjne lub zawory regulacyjne ustawiany jest  wydatek oleju. 

Olej wypływa z punktu smarowania przewodem przelewowym, którego ukształtowanie zapewnia odpowiedni poziom oleju w punkcie smarowania albo w misce olejowej.

Z przewodu przelewowego olej spływa do przewodu powrotnego (o dużej średnicy) i dalej grawitacyjnie spływa do zbiornika oleju. 

Wielu dostawców dostosowuje swoje oprawy łożyskowe do możliwości smarowania olejem z układu obiegowego.

W układach progresywnych środek smarny jest rozdzielany przez rozdzielacze pierwszego rzędu, następnie drugiego rzędu i jeśli zachodzi potrzeba przez rozdzielacze kolejnych rzędów.

Rozdzielacz progresywny to rozdzielacz tłoczkowym, w którym poszczególne sekcje wykonują cykl roboczy po wykonaniu cyklu roboczego przez poprzedzająca go sekcję.

Wykonanie cyklu przez daną sekcję oznacza, że wszystkie wcześniejsze sekcje wykonały cykl.

Cała ilość środka smarnego dostarczona do wejścia rozdzielacza jest rozdzielana na tyle równych części, ile wyjść posiada rozdzielacz.

Rozdzielacze progresywne charakteryzują się tym, że zaślepienie któregokolwiek z wyjść powoduje, że porcja środka smarnego zostaje przekazana do następnego wyjścia i sumuje się z porcją przeznaczoną dla następnego wyjścia.

Układ olejowo-powietrzny jest układem przeznaczonym do automatycznego podawania smaru o klasie konsystencji NLGI do 1, bezpośrednio na smarowane, mocno obciążone powierzchnie. 

Środek smarny podawany jest z pompy tłokowej i natryskiwany w ściśle odmierzonej ilości na powierzchnię zęba sprężonym powietrzem poprzez dysze natryskowe, które pozwalają osiągnąć doskonałe rozprowadzenie środka smarnego.

Sprężone powietrze podawane jest do dysz poprzez zespół przygotowania powietrza, składającego się z zaworu odcinającego, filtra powietrza, manometru i regulatora ciśnienia.